واردات تسلیحات اروپا در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، با افزایش ۹۴ درصدی، تقریبا دو برابر شده است.

به گزارش موسسه بین‌المللی پژوهش صلح استکهلم (سیپری)، حدود ۵۵ درصد واردات تسلیحات کشورهای اروپایی در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ از آمریکا بوده است، این در حالی است که این رقم در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸، حدود ۳۵ درصد بوده است.

افزایش صادرات آمریکا و فرانسه و کاهش صادرات روسیه

صادرات تسلیحات آمریکا در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ حدود ۱۷ رشد داشت و مجموع سهم جهانی این کشور در صادرات تسلیحات از ۳۴ درصد به ۴۲ درصد افزایش یافته است.  

متیو جورج، مدیر برنامه انتقال تسلیحات سیپری، می‌گوید: «آمریکا نقش جهانی‌اش به‌عنوان تامین‌کننده تسلیحات را پررنگ‌تر کرده است‌ــ جنبه‌ای مهم از سیاست خارجی‌اش‌ــ و نسبت به گذشته تسلیحات بیشتری به کشورهای بیشتری صادر کرده است. و در دوره‌ای شاهد این مسئله‌ایم که قدرت‌های نوظهور برتری اقتصادی و ژئوپلتیک آمریکا را چالش کشیده‌اند.»

صادرات تسلیحات فرانسه در این بازه زمانی ۴۷ درصد افزایش یافته است و برای اولین بار روسیه را پشت سر گذاشته و در جایگاه دومین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان ایستاده است. کشورهای آسیایی و اقیانوسیه بیشترین سهم را از صادرات تسلیحات فرانسه داشته‌اند (۴۲ درصد) و ۳۴ درصد دیگر به کشورهای خاورمیانه صادر شده است.

صادرات تسلیحات روسیه در این بازه زمانی ۵۳ درصد کاهش داشته است. این سیر نزولی در پنج سال گذشته سرعت گرفته است. روسیه در سال ۲۰۱۹ به ۳۱ کشور و در سال ۲۰۲۳ فقط به ۱۲ کشور تسلیحات صادر می‌کرد. در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، کشورهای آسیا و اقیانوسیه ۶۸ درصد مجموع صادرات تسلیحات روسیه را دریافت کرده‌اند که از این میزان، سهم هند ۳۴ درصد و سهم چین ۲۱ درصد بوده است.

سیر صعودی واردات تسلیحات اروپا

واردات تسلیحات کشورهای اروپایی در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ رشدی ۹۴ درصدی داشته است. در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، در پی حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ که دست‌کم ۳۰ کشور در قالب کمک نظامی نیاز تسلیحاتی اوکراین را تامین کردند، این کشور بزرگ‌ترین واردکننده در اروپا و چهارمین واردکننده بزرگ جهان بوده است.

در این بازه زمانی، آمریکا با سهمی ۵۵ درصدی بزرگ‌ترین صادرکننده تسلیحات به اروپا بوده است که نسبت به رقم ۳۵ درصد در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ افزایشی ۲۰ درصدی داشته است. در رده‌های بعدی آلمان و فرانسه قرار دارند که به‌ترتیب سهمی ۶.۴ و ۴.۶ درصدی در صادرات تسلیحات به کشورهای اروپایی داشته‌اند.

آسیا بزرگ‌ترین مقصد و هند بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات جهان

مقصد حدود ۳۷ درصد محموله‌های تسلیحاتی در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ کشورهای آسیایی و اقیانوسیه بوده است. آمریکا با سهم ۳۴ درصدی، برای اولین بار در ۲۵ سال گذشته، بزرگ‌ترین تامین‌کننده تسلیحات آسیا و اقیانوسیه بوده است. پس از آمریکا، روسیه با ۱۹ درصد و چین با ۱۳ درصد قرار دارند.

هند بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان بوده است. گرچه روسیه همچنان تامین‌کننده اصلی تسلیحات هند باقی مانده است اما برای اولین بار پس از سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۴، سهم محموله‌های روسیه از مجموع واردات تسلیحات هند کمتر از ۵۰ درصد بوده است. پاکستان نیز واردات تسلیحاتش را ۴۳ درصد افزایش داده که ۸۲ درصد از چین بوده است.

دو همسایه شرق چین، ژاپن و کره جنوبی، واردات تسلیحات را به‌ترتیب ۱۵۵ و ۶.۵ درصد افزایش داده‌اند، که به نظر می‌رسد در پی افزایش نگرانی از جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای چین باشد.

واردات تسلیحات خاورمیانه از آمریکا و اروپا

در این بازه زمانی، مقصد ۳۰ درصد محموله‌های تسلیحاتی خاورمیانه بوده است. سه کشور عربستان سعودی، قطر و مصر جزو ۱۰ واردکننده بزرگ تسلیحات در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ بود‌ه‌اند.

عربستان سعودی با دریافت ۸.۴ درصد محموله‌های تسلیحاتی دومین واردکننده بزرگ تسلیحات در جهان در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ بوده است و قطر در رتبه سوم جهان ایستاده است.

آمریکا با سهمی ۵۲ درصدی، تامین‌کننده اصلی تسلیحات خاورمیانه بوده است و فرانسه (۱۲ درصد)، ایتالیا (۱۰ درصد) و آلمان (۷.۱ درصد) در رده‌های بعدی قرار داشتند.